WYSTAWA „ŚREDNIA KRAJOWA”
„Średnia krajowa” jest wystawą o architekturze, chociaż nie pokazujemy ani jednego budynku. Budynki widać przecież wszędzie dokoła, dlatego zamiast pokazywać ich fotografie zgromadziliśmy dane statystyczne i podzieliliśmy je na pięć sekcji: ilość, jakość, własność, dostępność, oraz odpowiedzialność.
Mamy nadzieję, że zgromadzone liczby i fakty staną się punktem wyjścia do dyskusji o tym jak mieszkamy w Polsce i jak sprawić, byśmy mieszkali lepiej.
Treść: Piotr Wójcik, Grzegorz Piątek
Projekt graficzny: Anna Nowokuńska
W piątek, 12 października 2018 roku o godzinie 19.30, bezpośrednio po uroczystości otwarcia
12. edycji WESTIVALU, współautor wystawy Piotr Wójcik, publicysta ekonomiczny (publikuje m.in.
w Nowym Obywatelu, Przewodniku Katolickim, Tygodniku Powszechnym i REO.pl) opowie o tym,
co można z niej wyczytać na temat sytuacji mieszkaniowej w Polsce.
Wystawę będzie można oglądać przez cały czas trwania WESTIVALU, w godzinach ograniczonych trwaniem poszczególnych wydarzeń.
KONFRONTACJE PROJEKTOWE
WIĘC CHODŹ, POMALUJ MÓJ BLOK,
CZYLI MODERNIZOWANIE MODERNIZMU
Trzydzieści lat temu prorokowano, że bloki z wielkiej płyty rozsypią się jak domki z kart. Wydawało się, że staną się siedliskiem biedy i patologii społecznych. Jednak osiedle osiedlu nierówne, a wiele
z nich zyskało ostatnio nowe życie. O swoich doświadczeniach z modernizowaniem i estetyzacją osiedli opowiedzą: Tomasz Osięgłowski (Ultra Architects, Poznań), Łukasz Wojciechowski (VROA, Wrocław) oraz Jacek Wielebski z gdyńskiego Stowarzyszenia Traffic Design, Gdynia.
- Modernizacja osiedla Plac Grunwaldzki (Manhattan) oraz Galeriowca we Wrocławiu
DR ŁUKASZ WOJCIECHOWSKI (VROA, Wrocław) – architekt, współzałożyciel VROA Architekci, adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, pisze książki o architekturze i prowadzi blog niepokoje.wordpress.com. Współautor modernizacji ikonicznego wrocławskiego osiedla Plac Grunwaldzki (tzw. Manhattanu lub Sedesowców).
- Termomodernizacje bloków w Poznaniu
TOMASZ OSIĘGŁOWSKI (Ultra Architects, Poznań) – architekt, wspólnik w pracowni Ultra Architects, autorów m.in. wzorcowej termomodernizacji poznańskiego bloku na Osiedlu Chrobrego, która znalazła się w albumie „101 najciekawszych polskich budynków dekady”. - Fasada, robota dla grafika
JACEK WIELEBSKI (Traffic Design, Gdynia) – grafik, kurator, współzałożyciel Stowarzyszenia Traffic Design, gdyńskiej organizacji pozarządowej, która działa na rzecz poprawy przestrzeni publicznej.
______________________________________________________
KONFRONTACJE PROJEKTOWE
BUDUJEMY LEPSZY DOM. EKSPERYMENTALNE DZIELNICE
Nowe osiedla mieszkaniowe powstają często bez planu i bez dbałości o ich wymiar społeczny.
O ambitnych próbach wykreowania innowacyjnej i lepszej przestrzeni na przekór standardom opowiedzą: Wojtek Kotecki (BBGK Architekci, Warszawa), Zbigniew Maćków (Maćków Pracownia Projektowa, Wrocław), oraz Joanna Erbel (BGK Nieruchomości).
- Warszawska Dzielnica Społeczna
WOJTEK KOTECKI (BBGK Architekci, Warszawa) – architekt i urbanista, współwłaściciel i wspólnik BBGK Architekci. Współator m.in. budynku wielorodzinnego Sprzeczna 4 oraz zespołu mieszkaniowego 19 Dzielnica w Warszawie. Obecnie współpracuje przy projekcie Warszawskiej Dzielnicy Społecznej.
- Od WUWA2 do Łasztowni
ZBIGNIEW MAĆKÓW (Maćków Pracownia Projektowa, Wrocław) – architekt, prowadzi biuro Maćków Pracownia Projektowa we Wrocławiu. Koordynował eksperymentalny projekt nowej dzielnicy mieszkaniowej Wrocławia – Nowych Żerników (WUWA 2)
- Osiedle Nowe Jeziorki w Warszawie
JOANNA ERBEL – socjolożka, ekspertka od spraw mieszkaniowych, Dyrektorka Biura Innowacji w BGK Nieruchomości. Koordynowała prace nad polityką mieszkaniową dla m.st. Warszawy oraz Programu Mieszkania2030. Zajmuje się kwestiami wdrażania zintegrowanego podejścia do mieszkalnictwa opartego na zasadach zrównoważonego rozwoju, trosce o jakość zamieszkiwania oraz poszukiwaniu innowacyjnych rozwiązań dla mieszkalnictwa.
______________________________________________________
CZŁOWIEK W M
SPOŁECZNA STRONA ARCHITEKTURY MIESZKANIOWEJ
Prezentacje badań:
– dr Mikołaj Lewicki (UW): Mieszkanie i majątek
– Mateusz Halawa (School of Form): Mieszkaniówka jako inżynieria społeczna
– dr Marta Skowrońska (UAM): Codzienność osiedli mieszkaniowych
Moderator: Jakub Głaz
- Mieszkanie i majątek
„Cztery kąty”, w których mieszkamy wynikają wprost z majątku; naszego bądź innych. Nie zawsze tak było, nie wszędzie majątek określa warunki zamieszkiwania. Majątek mamy wyższy niż Niemcy, choć nasze dochody czy komfort zamieszkiwania odbiegają od niemieckich standardów. Prywatyzacja zasobów mieszkaniowych, polityka mieszkaniowa, a także pojawienie się kredytu hipotecznego zmieniły relacje społeczne zarówno te najbliższe, w rodzinie (gospodarstwie domowym), jak i te dalsze –między grupami społecznymi. Czy można zatem powiedzieć, że „mieszkanie określa nasz byt”? Prezentacja zmierza do wskazania na procesy, które zmieniły społeczeństwo, gdy spojrzeć na nie z perspektywy zamieszkiwania.
DR MIKOŁAJ LEWICKI – socjolog, adiunkt w Instytucie Socjologii, Uniwersytetu Warszawskiego. Naukowo, od wielu lat bada i analizuje życie gospodarcze w Polsce, między innymi kredyty hipoteczne, związki sektora finansowego z mieszkaniowym, życie z kredytem, a oprócz tego –poszukuje źródeł rozwoju gospodarczo-społecznego w kulturze. Prowadzi badania i uczestniczy w projektach badawczych diagnozujących funkcjonowanie społeczności lokalnych w takich dziedzinach jak polityka kulturalna, uczestnictwo w kulturze, współpraca międzysektorowa. Studenci pod jego kierunkiem opracowali kompleksowy raport o urbanizacji Białołęki, badający zależności między zróżnicowaniem społecznym i przestrzennym dzielnicy, a aktywnością lokalną. Opublikował, wspólnie z Adrianną Drozdowską artykuł na temat rywalizacji między warszawiakami a „słoikami”. Odpowiadał za koncepcję stworzenia i koordynację strony społecznej podczas warsztatów trójstronnych, z inwestorami i urzędnikami, w projekcie „Osiedla Warszawy”, dla terenów Portu Żerańskiego oraz FSO Żerań.
- Mieszkaniówka jako inżynieria społeczna
Projektowanie i budowanie osiedli i mieszkań to znacznie więcej niż kształtowanie przestrzeni.
To formatowanie relacji społecznych od małej skali jednostki, pary czy rodziny, po miasta i całe społeczeństwa. O ile kiedyś, podążając za programami modernizmu i ich dziedzictwem, projektanci
i budowlańcy świadomie i chętnie przyjmowali rolę inżynierów społecznych, dziś wydają się raczej
od niej odżegnywać, zwłaszcza w społeczeństwach postsocjalistycznych. Tymczasem każde projektowanie i budowanie jest świadomym lub nie przekształcaniem relacji społecznych.
MATEUSZ HALAWA – asystent w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, kieruje także zespołem humanistyki i nauk społecznych School of Form w Poznaniu. Zajmuje się badaniami etnograficznymi życia codziennego oraz socjologią i antropologią gospodarki.
- Codzienność osiedli mieszkaniowych
Około połowa Polaków mieszka w budownictwie wielorodzinnym: osiedlach mieszkaniowych i starych kamienicach. Jakiego rodzaju wyzwania, dylematy i dysonanse rodząsię w przestrzeni pół-prywatnej, a więc na klatkach schodowych, podwórkach i balkonach? Czym różniąsię stare i nowe typy osiedli, a w czym sąpodobne? Jak dziś użytkowane sąprzestrzenie zaprojektowane kilkadziesiąt lat temu? Wykład stanowi podsumowanie badańprzeprowadzonych w 2014 roku w Gdyni i Poznaniu na trzech typach osiedli: modernistycznych, „wielkiej płyty” oraz współczesnych osiedlach deweloperskich.
DR MARTA SKOWROŃSKA – socjolożka, adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autorka artykułów na temat mieszkania i kultury materialnej oraz książki „Drugie życie przedmiotów. Second hand jako zjawisko społeczne”. Jedna z kuratorek wystawy „Dom. Osiedle. Mieszkanie”, opartej na wynikach badań architektów i socjologów dotyczących przestrzeni polskich osiedli mieszkaniowych różnych epok.
______________________________________________________
Cykl: TRAFO Miasta
ALTERNATYWNE MODELE MIESZKANIOWE: KOOPERATYWY MIESZKANIOWE, COHOUSING I GRUPY BUDOWLANE.
Spotkanie z arch. Agatą Twardoch (Politechnika Śląska) | Moderator: Grzegorz Piątek
Śląska architekta przedstawi podstawowe modele współczesnego oddolnego budownictwa mieszkaniowego. Na licznych przykładach zagranicznych omówi główne zasady organizacji, płynące
z takich form mieszkalnictwa korzyści oraz bariery w ich upowszechnianiu. Część wykładu poświęcona zostanie aktualnym polskim inicjatywom, oraz zagrożeniom związanym z wdrażaniem modelu na szerszą skalę.
DR INŻ. ARCH. AGATA TWARDOCH – architektka i urbanistka, adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej, członek TUP. Współprowadzi gliwicką pracownię projektową 44STO. Zajmuje się dostępnym budownictwem mieszkaniowym i alternatywnymi formami zamieszkania, prowadzi badania naukowe, otwarte wykłady popularyzatorskie i warsztaty projektowe. Pisze do czasopism branżowych. Projektuje przestrzenie publiczne, architekturę i wnętrza.
Bierze czynny udział w pracach nad wprowadzeniem modelu kooperatyw do polskiej polityki mieszkaniowej. W 2018 roku nakładem wydawnictwa Bęc!zmiana ukaże się jej książka o dostępnym budownictwie mieszkaniowym, w której między innymi znajdzie się szerokie omówienie kwestii kooperatyw mieszkaniowych.
KSIĄŻKA & KAWA
opis projektu
Podczas WESTIVALU biuro szczecińskiego SARP–u przy ulicy Mariackiej 10 przeobrazi się efemeryczną, lecz kreatywną i konsekwentną tematycznie księgarnię. Na jej półkach pojawią się (często trudno dostępne) publikacje poświęcone architekturze i miastu. Będzie można znaleźć pozycje dla fachowców, ale przede wszystkim miłośników dobrej architektury, te bardziej do
czytania i te bardziej do oglądania. Każdy zafascynowany teorią i filozofią miasta znajdzie tu coś dla siebie. Publikacje sprzedawane będą w promocyjnych cenach!
Dopełnieniem działalności księgarni będzie cykl KSIĄŻKA & KAWA, czyli spotkania z autorkami najnowszych publikacji poświęconych architekturze, ze szczególnym uwzględnieniem tegorocznego hasła „MIESZKAM W MIEŚCIE. Realia i alternatywy”.
Pierwsze spotkanie to moderowane przez Grzegorza Piątka, kuratora WESTIVALU spotkanie
z dr Dorotą Jędruch o faktycznym i mitycznym wpływie Le Corbusiera na nasze życie. Później
Szczecinie gościć będą: Beata Chomątowska – autorka głośnej książki o polskich i europejskich blokowiskach „Betonia. Mieszkania dla każdego”, Magdalena Matysek-Imielińska – autorka „Miasta w działaniu”, czyli opowieści o legendarnej i dla wielu wzorcowej do dziś (założonej w 1921 roku) Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, oraz Anna Cymer autorka „Architektury w Polsce 1945-1989”.
W przestrzeni Westivalowej księgarni odbywać się będą także warsztaty dla najmłodszych zatytułowane „Po nitce do miasta”, a przygotowane i prowadzone przez ekipę KODAKIDS –Aleksandrę Rus, oraz Edytę Waszak.
Przez cały czas trwania Westivalu będzie można także wziąć udział w kreatywnych zajęciach Zosi Siwy – ZORIGAMI, czyli papierowa architektura: tworzymy własną kartkę 3D.
_________________________________________________________
DOMEK Z KARTY. O FAKTYCZNYM I MITYCZNYM WPŁYWIE KARTY ATEŃSKIEJ I LE CORBUSIERA NA NASZE ŻYCIE
Spotkanie z dr Dorotą Jędruch | Moderator: Grzegorz Piątek
Domek z Karty. O faktycznym i mitycznym wpływie Karty ateńskiej na nasze życie”– spotkanie poświęcone Le Corbusierowi i Karcie ateńskiej (wyd. Centrum Architektury, 2017) oraz roli, jaką odegrała ona w powojennej urbanistyce.
Rozmowa toczyć się będzie nie tylko w temacie zmitologizowanego w krytyce postmodernistycznej wpływu Karty na kształtowanie miast, ale również nieustannych dyskusji i wątpliwości dotyczących wskazówek w niej zawartych.
Czy Karta ateńska była faktycznie zbiorem praw, czy też „miejską” legendą, zbyt często cytowaną, aby być jeszcze czytaną. I czy wciąż warto ją czytać?
DR DOROTA JĘDRUCH – absolwentka Instytutu Historii Sztuki UJ, interesuje się problemami współczesnej architektury (zwłaszcza w jej aspekcie społecznym) oraz sztuk plastycznych. Współpracowniczka „Autoportretu – pisma o dobrej przestrzeni”, członkini zarządu fundacji Instytut Architektury.
__________________________________________________________
BETONIA. DOM DLA KAŻDEGO
Spotkanie z Beatą Chomątowską | Prowadzenie: Jakub Głaz
BEATA CHOMĄTOWSKA „BETONIA. DOM DLA KAŻDEGO” (WYDAWNICTWO CZARNE)
Zgrabne czteropiętrowce i przytłaczające drapacze chmur. W małych koloniach lub stojące samotnie. Otoczone zielenią lub surowym betonem. Osiedla bloków – choć wydaje nam się, że dobrze je znamy, kryją mnóstwo tajemnic i zaskakujących historii. A są wszędzie – od metropolii po najmniejsze miejscowości. Tak liczne, że trudno je zignorować, lecz zarazem tak dobrze wtopione w krajobraz współczesnych miast, że na co dzień prawie ich nie widać. Pospolite, a jednak prowokujące, często znienawidzone, obrastające mitami. W blokach i na blokowych osiedlach mieszka dziś co najmniej dwanaście milionów Polaków. To doświadczenie uniwersalne, wspólne lokatorom betonowej krainy Krakowa, Radomia, Berlina, Londynu i podparyskich przedmieść – choć każdy ma o nim własną opowieść.
Beata Chomątowska przygląda się blokom bez uprzedzeń, z ciekawością reportera i dociekliwością badacza. Betonia nie jest jednak sentymentalną podróżą przez polskie, niemieckie i brytyjskie osiedla. To opowieść o idei masowego budownictwa, świetlanych szklanych domach przemienionych to w slumsy, to w luksusowe apartamentowce, a przede wszystkim brawurowa próba ukazania bloków takich, jakie są naprawdę – małych światów, które wywarły ogromny wpływ na historię współczesnej architektury.
BEATA CHOMĄTOWSKA – pisarka, dziennikarka, prezeska Stowarzyszenia Inicjatyw Społeczno-Kulturalnych Stacja Muranów, stała współpracowniczka „Tygodnika Powszechnego”. Autorka książek: „Stacja Muranów”, „Pałac. Biografia intymna”, „Lachert i Szanajca. Architekci awangardy” oraz „Prawdziwych przyjaciół poznaje się w Bredzie”. Za „Stację Muranów” otrzymała nagrodę Warszawskiej Premiery Literackiej oraz nominacje do Nagrody im. Jerzego Turowicza i Gwarancji Kultury.
__________________________________________________________
MIASTO W DZIAŁANIU
Spotkanie z Magdaleną Matysek-Imielińską
Jak dbać o dobro wspólne w społeczeństwie kapitalistycznym opartym na konkurencji? Jak tworzyć wspólnotę bez narzucania gotowych rozwiązań? Jakie są granice eksperymentów społecznych? Pytania te, aktualne i dzisiaj, były stawiane przez twórców Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej założonej w 1921 r.
Książka Magdaleny Matysek-Imielińskiej składa się z trzech nakładających się warstw. Pierwsza z nich to opis powstania ewolucji projektu WSM, a jednocześnie przypomnienie ogromnego dorobku myśli lewicowej z okresu międzywojennego. Druga dotyczy koncepcji miasta, granic tworzenia wspólnoty miejskiej. Trzecia obejmuje zasadnicze kwestie nowoczesności, dotyka sporu o nowoczesność
i o prawomocność sięgania po rozwiązania społeczne z tamtej epoki. Te trzy wątki splatają się
w spójną narracje, która pozwala uświadomić zawiłe kwestie związane z tematyka miejska?
Prof. dr hab. Leszek Koczanowicz, Uniwersytet SWPS (fragment recenzji)
MAGDALENA MATYSEK-IMIELIŃSKA – kulturoznawczyni i socjolożka, pracuje jako adiunkt w Instytucie Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego. Interesuje się tradycją polskiej myśli humanistycznej, a także socjologią zaangażowaną i myślą krytyczną. W obszarze studiów miejskich zajmuje się tematyką miasta w działaniu oraz zaangażowanej architektury i urbanistyki polskiego modernizmu.
__________________________________________________________
ARCHITEKTURA W POLSCE 1945-1989
Spotkanie z Anną Cymer
Spotkanie z Anną Cymer – autorką nowo wydanej książki „Architektura w Polsce 1945-1989” (Centrum Architektury, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki) – zakrojonej na 476 stron
i 150 zdjęć, szerokiej panoramy architektury PRL – od powojennej odbudowy, przez socrealizm
i modernizm, aż do postmodernizmu.
Wbrew pozorom lata 1945–1989 nie były homogeniczne – realia, w jakich działali architekci, możliwości inwestycyjne, rozwiązania stylowe czy konstrukcyjne zmieniały się na przestrzeni lat.
Podobnie, jak wyjątkowo wtedy istotny dla budownictwa klimat polityczny. Pisałam książkę z nadzieją, że pomoże w lepszym zrozumieniu epoki i – w optymistycznym wariancie – przyda się przy kolejnych debatach nad tym, czy kolejne budowle z tamtych czasów zachowywać czy burzyć. A jeśli tak, to dlaczego – mówi autorka. – A może chodziło o coś jeszcze innego? Wychowałam się na Osiedlu Prototypów na warszawskim Służewcu Przemysłowym, wśród bloków, z których każdy wzniesiono
w innej, eksperymentalnej technologii prefabrykacji. Może po prostu już w dzieciństwie koncepcje architektoniczne drugiej połowy XX wieku weszły mi w krew i nie jestem już w stanie się od nich uwolnić? (Anna Cymer)
ANNA CYMER
Historyczka i popularyzatorka architektury, dziennikarka. Ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Pisuje zarówno do mediów popularnych, jak branżowych i specjalistycznych, m.in.
do „ARCH” i portalu culture.pl. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, laureatka Nagrody Dziennikarskiej Izby Architektów RP. Warszawianka, która uwielbia Górny Śląsk, niedoszła absolwentka Studium Fotografii ZPAF. Maniakalnie fotografuje budynki.
______________________________________
ZORIGAMI
PAPIEROWA ARCHITEKTURA: TWORZYMY WŁASNĄ KARTKĘ 3D
Ta unikalna nazwa powstała z połączenia tradycyjnej japońskiej sztuki składania papieru i pierwszych liter imienia autorki. ZOSIA SIWY – studentka szczecińskiej Akademii Sztuki, swoją artystyczną ścieżkę upatrzyła m.in. w pracy nad papierową formą tworząc trójwymiarowe konstrukcje na kartkach okolicznościowych.
Zajęcia dla dzieci które poprowadzi w strefie „KSIĄŻKA & KAWA” polegać będą na wykonaniu wraz
z młodymi uczestnikami architektonicznych kartek przestrzennych. Motywem przewodnim będą rozpoznawalne szczecińskie budynki mieszkalne.
Czas trwania: ok. 3 godziny
Zgłoszenia prosimy przesyłać na adres: szczecin@sarp.org.pl z dopiskiem ZORIGAMI
ZOSIA SIWY – studentka Akademii Sztuki w Szczecinie, na kierunku multimedia. Specjalizuje się
w kreacji instalacji, wykorzystując różne media, kształtując nieraz naturalistyczne obiekty. Swoją działalność koncentruje pracując z papierem, z którego projektuje koncepcje swoich pop-upów od prostych form, do bardziej złożonych form architektury, realizując kartki okolicznościowe. Od 5 lat zajmuje się projektowaniem książki artystycznej, terapeutycznej, gdzie udało się jej zrealizować projekt dla dzieci z autyzmem i tak powstał: zestaw książek terapeutycznych dla dzieci z autyzmem. Jest trzykrotną laureatką Ogólnopolskiego konkursu Eko-Planeta realizując książki przyrodnicze. Zamuje się także malarstwem ściennym wykonując m.in. mural sąsiedzki w Szczecinie. Połączenie literatury i sztuk manualnych odnalazła z kolei w teatrze a dokładnie w projektowaniu scenografii, gdzie obiekty, które przechodzą proces projektowy, zyskują swoją duszę a później w interakcji scenicznej zaczynają żyć w przestrzeni również wykreowanej przez projektanta. Przez ostatnie pół roku stacjonowała Bratysławie, studiując scenografię na VSMU – gdzie najbardziej odkrywczym działem jest dla niej lalkarstwo i sama twórczość rzeźbiarska. Opracowując przy tym najmniejsze detale części ciała lalki, w materiale jakim jest drewno.
KODA kids: PO NITCE DO MIASTA
Trudno zobaczyć miasto w całości, ponieważ jest dość rozległe, dodatkowo zazwyczaj każdy widzi je inaczej, przez pryzmat przeżytych sytuacji, zakodowanych emocji lub po prostu jest to obraz wyobraźni. Inspiracją do warsztatów organizowanych przez KODA kids podczas Westivalu będą wybrane z książki Italo Calvino opisy „niewidzialnych miast”
Będziemy jak Marco Polo snuć opowieści, rysować mapy pamięci i budować swoje miasta w mieście. Wizje dzieci zostaną naszą pomocą zrealizują na makietach.
Prowadzenie: Aleksandra Rus,Edyta Waszak
Obowiązują zapisy: kodakids@gmail.com
KINO WESTIVALU
Projekcje filmowe są esencjonalnym uzupełnieniem westivalowych spotkań i dyskusji, a jednocześnie ich (esencjonalnym) powodem. Na ekranie będzie można zobaczyć unikatowe produkcje filmowe
o architekturze, bezpośrednio korespondujące z tegorocznym hasłem WESTIVALU, lecz nie znajdujące się w powszechnej dystrybucji. Na wszystkie projekcje – wstęp wolny.
„Mit Pruitt-Igoe” w reżyserii Chada Freidrichs to mroczna historia tytułowego osiedla mieszkaniowego w St. Louis. Zburzone w latach’70 założenie do dziś uchodzi w świecie architektów za swoistą „przestrogę” przed działaniem w wielkiej skali. Kolejny obraz – „Wywłaszczenie”
w reżyserii Paula Sng, to pełnometrażowy dokument badający systemowe porażki prowadzące do chronicznego niedoboru mieszkań. To historia ludzi walczących o swoje wspólnoty, wierzących,
że mieszkanie to prawo człowieka, a nie towar czy luksusowe dobro.
Kolejny film poświęcony będzie Jane Jacobs, autorce głośniej ksiązki „Śmierć i życie wielkich miast Ameryki”, w której podważyła założenia modernistycznej myśli planistycznej. Jej rozważania przyczyniły się do powstania oddolnych ruchów miejskich i nowego myślenia o mieście. Reżyserem obrazu „Obywatelka Jane. Walka o miasto” jest Matt Tyrnauer, autor pokazywanego niedawno
w polskich kinach dokumentu o projektancie mody Valentino.
Z kolei Jesper Wachtmeister w „Mikrotpii” pokazuje, w jaki sposób współcześni architekci, artyści,
a także zwykli aktywiści próbują za wszelką cenę zrealizować marzenie o przenośnym i mobilnym życiu, które może zapewnić ludziom całkowitą wolność.
Film Hansa-Christiana Posta „Do kogo należy miasto?”, to opowieść o twórcach mierzących się z berlińskimi sporami architektonicznymi, których historia sięga początku lat 90. Zadają pytania kluczowe, nie tylko dla Berlina, ale dla wszystkich miast, dotkniętych rozłamem i poważnymi zmianami: czy realne jest zbudowanie nowej, atrakcyjnej tożsamości miasta, przy jednoczesnym zapewnieniu ekonomicznego rozkwitu?
Ostatni z filmów prezentowanych podczas WETSIVALU to „Big Time”. Jego bohaterem jest Bjarke Engels. Film oferuje widzom kameralne spojrzenie na innowacyjnego i ambitnego duńskiego architekta, uznawanego przez jednych za geniusza, a przez innych za mistrza autoreklamy.
__________________________________________________________
MIT PRUITT IGOE
Reż. Chad Freidrichs
USA, 2011
czas trwania: 79’
Mit Pruitt-Igoe to osiedle w amerykańskim St. Louis, którego wyburzenie po dwudziestu latach eksploatacji przeszło do historii kultury jako koniec modernizmu w architekturze. Jednak znakomicie zmontowany z niezwykłych materiałów archiwalnych i pełnych emocji wywiadów film Chada Fridrichsa nie jest opowieścią o schyłku pewnej epoki w historii sztuki, ale znakomitym dokumentem społecznym, w którym architektura splata się z historią, polityką i prawami człowieka. Pruitt-Igoe, zaprojektowane przez Minoru Yamasakiego (jego najsłynniejszym dziełem były nowojorskie wieże WTC) powstało w 1954 roku na fali fascynacji ideami Le Corbusiera, który postulował stworzenie „maszyn do mieszkania”. Jak to się stało, że nowe osiedle, wyposażone we wszystkie atrybuty nowoczesności kilkanaście lat później stało się symbolem porażki idei budownictwa komunalnego?
Zwiastun: https://www.youtube.com/watch?v=g7RwwkNzF68
____________________________________________
WYWŁASZCZENIE
Reż. Paul Sng
Wielka Brytania, 2017
Czas trwania: 82’
Dla niektórych ludzi „kryzys mieszkaniowy” oznacza odrzucenie wniosku o adaptację poddasza.
W przypadku innych jednak – utratę domu. „Wywłaszczenie. Wielki przekręt mieszkaniowy” to pełnometrażowy dokument, który bada systemowe porażki prowadzące do chronicznego niedoboru w brytyjskim mieszkalnictwie socjalnym.
Film skupia się na zaniedbaniach i wyburzeniach osiedli domów komunalnych w całej Wielkiej Brytanii. Bada też, jak państwo współpracuje z sektorem prywatnym, niszcząc wspomniane osiedla, by na ich miejscu wybudować mieszkania niedostępne dla większości społeczeństwa.
„Wywłaszczenie” jest historią ludzi walczących o swoje wspólnoty, wierzących, że mieszkanie to prawo człowieka, a nie luksusowe dobro.
____________________________________________
OBYWATELKA JANE. WALKA O MIASTO
Reż. Matt Tyrnauer
USA, 2017
Czas trwania: 94’
Cafe Hormon – pokaz partnerski w ramach Filmowych Wtorków
Amerykańska pisarka i aktywistka Jane Jacobs całe życie szła własną drogą, szukając odpowiedzi
na pytanie dlaczego jedne miasta i społeczeństwa kwitną, a inne podupadają. Uważała, że skoro większość problemów współczesności kumuluje się w mieście, to w mieście należy szukać ich rozwiązań. Jej przełomowa książka Śmierć i życie wielkich miast Ameryki dotarła do Polski z prawie pięćdziesięcioletnim opóźnieniem, ale trafiła idealnie w czas rozczarowania modernizacją poprzez „lanie betonu” i w czas rozwoju ruchów miejskich.
Zwiastun: https://www.youtube.com/watch?v=Fwf5h3MIdRs
____________________________________________
MIKROTOPIA
Reż. Jesper Wachtmeister
Szwajcaria 2013
czas trwania: 55’
Jakbyś się czuł, gdybyś zamieszkał w samochodzie lub w wąskiej metalowej kapsule ponad drzewami, a cały swój dobytek nosił w plecaku? Dla większości z nas dom oznacza stabilizację, stałość i trwałość. Jednak w obliczu wzrostu ludzkiej populacji i technologii współczesne społeczeństwo musi stać się coraz bardziej mobilne i dążyć do minimalizmu. Rozwiązaniem mogą okazać się przenośne mieszkania, które można z łatwością transportować w coraz to nowe miejsca i sytuacje.
Film pokazuje, w jaki sposób współcześni architekci, artyści, a także zwykli aktywiści próbują za wszelką cenę zrealizować marzenie o przenośnym i mobilnym życiu, które może zapewnić ludziom całkowitą wolność. Oprócz różnorodnych wspaniałych koncepcji architektonicznych mini-domów, doskonale zwizualizowanych zresztą w technice 3D, mamy tu również szansę poznać opinie współczesnych nomadów, ludzi bezdomnych, zestresowanych, potrzebujących prywatności i izolacji. Opowiadają oni o własnej koncepcji domu i sposobie, w jaki próbują ją zrealizować.
Zwiastun: https://www.youtube.com/watch?v=5mBh8AAJTrs
____________________________________________
DO KOGO NALEŻY MIASTO
Reż. Hans-Christian Post
Niemcy, 2017
Czas trwania: 54’
„Do kogo należy miasto?” mierzy się z berlińskimi sporami architektonicznymi, których historia sięga początku lat 90. Film zadaje pytania kluczowe, nie tylko dla Berlina, ale dla wszystkich miast, dotkniętych rozłamem i poważnymi zmianami: czy realne jest zbudowanie nowej, atrakcyjnej tożsamości miasta, przy jednoczesnym zapewnieniu ekonomicznego rozkwitu? Czy można tego dokonać bez uszczerbku na funkcjach, jakie spełnia i potrzebach mieszkańców? Jaka jest w tym wszystkim rola architektury i urbanistyki? Czy miasto może pozostać miastem dla wszystkich,
czy jego przeznaczeniem jest zostanie tworem ekskluzywnym?
Zwiastun: https://www.youtube.com/watch?v=7kxZi5YfFgI
__________________________________________________________
BIG TIME
Reż. Kaspar Astrup Schroeder
Dania, 2017
Cza trwania: 93’
Bjarke Ingels zaczął karierę jako młody chłopak, marząc o tworzeniu kreskówek. Dziś został obwołany przez Wall Street Journal „jedną z najjaśniejszych gwiazd architektury”. „BIG Time” podąża śladami Bjarke przez pięć lat (2011-2016), w trakcie których mierzy się on ze swoim największym projektem. Zostajemy dopuszczeni do obserwacji całego kreatywnego procesu, który nierzadko wiąże się
z mnóstwem kompromisów. Widzimy także, w jaki sposób życie prywatne zaczyna coraz mocniej oddziaływać na architekta. Firma Ingelsa (Bjarke Ingels Group – w skrócie: BIG) dostaje zadanie zaprojektowania i wybudowania jednego z wieżowców, mających zastąpić wieże World Trade Center, które runęły 11 września 2001 r. na Manhattanie.
Borykając się z jednocześnie problemami zdrowotnymi, Bjarke tworzy budynek, który zmieni linię panoramę Nowego Jorku. Film oferuje widzom kameralne spojrzenie na innowacyjnego i ambitnego duńskiego architekta, uznawanego przez jednych za geniusza, a przez innych za mistrza autoreklamy.